پیروزی بایدن در انتخابات چه معنایی برای روسیه خواهد داشت؟
روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشت:
تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری درایالات متحده که برای تاریخ 3 نوامبر (13 آبان ماه) برنامه ریزی شده، تنها حدود سه ماه دیگر باقی مانده و نتیجه آن به نظر می رسد که بیشتر از قبل غیرقابل پیش بینی شده باشد. اگر چند ماه پیش، نظرسنجی‌ها به طور واضح نشان می داد که "دونالد ترامپ" رئیس جمهوری فعلی از حزب جمهوری خواه، هیچ رقیب شایسته‌ای ندارد، از ماه ژوئن (خرداد- تیر ماه) "جوزف بایدن" که حق خود برای نامزدی ریاست جمهوری از طرف حزب دموکرات را تضمین کرده، به طور پیوسته و با ثبات از لحاظ محبوبیت، از ترامپ پیشی گرفته است.
طی هفته‌های اخیر، برتری آقای بایدن به شاخص 8.6 درصد قابل توجه رسیده است و اگرچه این بدان معنا نیست که بطور قطع ایالات متحده در ماه نوامبر رئیس جمهور جدیدی خواهد داشت، ولی روزنامه "کامرسانت" تصمیم گرفته تا بررسی کند پیروزی احتمالی جوزف بایدن 77 ساله، چه نتیجه ای برای روابط آمریکا با روسیه خواهد داشت.
البته تجربه انتخابات گذشته در ایالات متحده نشان می دهد که جامعه شناسی فریب دهنده ای دارد و اطمینان از پیروزی کسی پیش از موعد غیرممکن است، ولی می توان عواقب مثبت و منفی احتمالی پیروزی بایدن برای روسیه را تجزیه و تحلیل کرد.
خود بایدن اخیراً مدعی شده که "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه نمی خواهد که وی پیروز شود. وی گفته است: «وقتی من معاون رئیس جمهور بودم، چندین بار گفتگوی بسیار شفاف و صریحی با رئیس جمهور پوتین داشتم. و من فکر می کنم، یکی از دلایلی که او نمی خواهد من رئیس جمهور بشوم، این است که او می‌داند که چنین مذاکرات صریحی وجود خواهد داشت.»
در واقع، کمتر کسی مذاکرات معاون رئیس جمهور سابق آمریکا در مسکو را دوست داشت. بیشترین تحریکات در نتیجه سفر جوزف بایدن به روسیه در ماه مارس سال 2011 بود. در آن زمان، این مهمان عالی رتبه آمریکایی در محل اقامت سفیر آمریکا در مسکو با مخالفان دولت دیدار کرده و آشکارا اظهار داشت که ولادیمیر پوتین نباید برای یک دوره سوم به سمت ریاست جمهوری برسد. شاید منظور فعلی بایدن از "گفتگوهای صریح و شفاف"، دقیقاً همین قبیل دخالت‌های آشکار و بی شرمانه در امور داخلی روسیه باشد.
خود جوزف بایدن اطمینان دارد که در دوره ریاست جمهوری وی، روابط با روسیه بهتر نخواهد شد. به عنوان مثال، وی اخیراً مدعی شده که سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا به او هشدار داده‌اند که مقامات روس سعی دارند در انتخابات ماه نوامبر مداخله کنند تا مشروعیت آنها را تضعیف کنند. به گفته بایدن، اگر رئیس جمهور شود، مسکو مجبور است "بهای چنین اقداماتی را بپردازد".
علاوه بر این، بایدن قول داده که برای واردات کالاها از چین و روسیه به ایالات متحده و سایر کشورهای عضو ناتو و همچنین برای مقابله با نفوذ روزافزون روسیه در اروپا و مناطق دیگر محدودیت ایجاد کند.
موضوع کنترل تسلیحات و عدم گسترش سلاح‌های کشتار جمعی شاید تنها عرصه ای باشد که از جوزف بایدن می توان انتظار نتایجی به نفع روسیه را داشت. این مسئله قبل از هرچیز به پیمان دوجانبه روسیه و آمریکا در زمینه کاهش و محدود سازی تسلیحات تهاجمی راهبردی (معروف به استارت) مربوط است که ظاهرا دونالد ترامپ به سادگی قصد دارد در فوریه سال 2021 به آن پایان دهد، در حالی‌که مسکو پیشنهاد کرده آن را برای پنج سال دیگر تمدید کنند. رئیس فعلی کاخ سفید شرط تمدید این پیمان را مشارکت چین در مسئله کنترل تسلیحات قرار داده است. بنابراین، سرنوشت این توافقنامه همچنان مشخص و بعید است ظرف شش ماه آینده، این وضعیت تغییری کند.
جوزف بایدن از هم اکنون قول داده است که در صورت انتخاب شدن، پیمان استارت را تمدید خواهد کرد.
البته وضعیت توافقنامه‌های دیگر پیچیده‌تر است. بدین ترتیب، حتی انتخاب جوزف بایدن نیز مانعی برای دونالد ترامپ نخواهد شد تا در 22 نوامبر، ایالات متحده را از پیمان "آسمان باز" خارج کند. این توافق نامه به 34 کشور عضو آن، از جمله ایالات متحده و روسیه اجازه می دهد تا پروازهای شناسایی را بر فراز خاک یکدیگر انجام دهند تا شفافیت و اعتماد متقابل تقویت شود.
این تصمیم دولت آمریکا در پایان ماه نوامبر اجرا خواهد شد و اگر جوزف بایدن بخواهد ایالات متحده را به پیمان برگرداند، مجبور است با کمیته ویژه رایزنی تماس بگیرد. با توجه به اینکه در میان دموکرات‌ها کسانی وجود دارند که درباره مزایای این پیمان برای آمریکا تردید دارند، مسئله بازگشت اتوماتیک وار ایالات متحده به این توافقنامه مبهم است.
علاوه بر این قطعاً نباید انتظار داشت که روسیه و آمریکا به پیمان نابودی موشک‌های دارای برد متوسط و کوتاه‌تر که ایالات متحده سال گذشته از آن خارج شد، بازگردند. پرونده این پیمان را باید دیگر بسته شده در نظر گرفت، البته دولت جوزف بایدن به صورت فرضی ممکن است آمادگی بیشتری را برای انعقاد توافق نامه‌های جدیدی درباره عدم استقرار چنین موشک هایی در برخی مناطق از جهان نشان دهد.
در خصوص عدم گسترش تسلیحات هسته‌ای، ستاد انتخاباتی جوزف بایدن از هم اکنون اعلام کرد که وی آماده است تا ایالات متحده را به توافق هسته‌ای با ایران (برنامه جامع اقدام مشترک "برجام") که دونالد ترامپ در سال 2018 بطور یکجانبه از آن خارج شد، بازگرداند.
با این حال، این مسئله چندان آسان نخواهد بود. اولاً، برای اینکه در شش ماه باقی مانده، دولت فعلی آمریکا می تواند اطمینان حاصل کند که هیچ چیز از توافق هسته ای باقی نخواهد ماند. و دوم اینکه، ایران ممکن است شروطی را برای ایالات متحده قرار دهد که طرفین نتوانند به توافق برسند.
به عنوان مثال، "کاظم جلالی" سفیر ایران در روسیه در مصاحبه اخیر خود با روزنامه "کامرسانت" اعلام کرد که بر اساس ارزیابی تهران، خروج واشنگتن از توافق هسته ای برای طرف ایرانی حداقل 200 میلیارد دلار هزینه داشته است و بطور واضح یادآور شد که آمریکایی‌ها اگر بخواهند به برجام بازگردند، باید این ضررها را جبران کنند.
هرچند دونالد ترامپ دوست دارد تکرار کند که به رغم آنکه او به تبانی با کرملین متهم شده، این دولت وی بوده که سخت ترین تحریم ها را علیه مسکو اعمال کرده، ولی واقعیت این چنین نیست: در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، افراد حقیقی و حقوقی بیشتری در فهرست تحریم‌های آمریکا علیه روسیه قرار گرفتند.
علاوه بر آن، این باراک اوباما بود که یکی از مهمترین ضربات را به مسکو وارد کرده و اموال دیپلماتیک روسیه در برخی شهرهای آمریکا را مصادره کرده و ده‌ها دیپلمات روس را از این کشور اخراج کرد.
البته دونالد ترامپ هم در این مسئله به سرعت در حال پیشروی است و به تازگی تحریم‌هایی را علیه "رمضان قدیروف" رئیس منطقه چچن اعمال کرد، پنج شرکت روسیه را در فهرست سیاه قرار داد و از سرمایه گذاران اروپایی خواسته تا از طرح خط لوله گاز "نورد استریم 2" خارج شوند و تهدید کرده که در غیر این صورت، اقدامات محدودکننده ای علیه آنها اعمال خواهد کرد.
نباید انتظار داشته باشیم که جوزف بایدن تصمیم بگیرد که به طور اساسی در سیاست آمریکا در این جهت گیری تجدید نظر کند.
دلیل تشدید تحریم‌های ضد روسی در صورت پیروزی جوزف بایدن، ممکن است تعهد مرسوم روسای جمهور دموکرات آمریکایی در به اصطلاح ترویج دموکراسی، دفاع از حقوق بشر و ارزش‌های لیبرال باشد. جوزف بایدن اخیراً در میان کشورهایی که این اهداف را تهدید می کنند، از چین و روسیه نام برد.
دونالد ترامپ مبارزه با چین و نفوذ روزافزون این کشور را یکی از اهداف اصلی نخستین دوره ریاست جمهوری خود اعلام کرده است و در ماه های اخیر هم وی و اعضای دولتش دائماً بخاطر شیوع ویروس کرونا، برای ظلم و ستم علیه مسلمان اویغور و استفاده از شرکت "هواوی" برای جاسوسی، از چین انتقاد کرده‌اند.
مقامات پکن معتقدند که پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات بعید است دریچه‌ای از فرصت‌های راهبردی را برای پیشرفت اساسی در روابط دو کشور باز کند. البته تنش شدید کنونی در روابط دو کشور، در صورت پیروزی جوزف بایدن، فروکش خواهد کرد.
بطور کلی از سیاستمدار باتجربه‌ای مانند جو بایدن که برعکس دونالد ترامپ، همواره تصمیمات منطقی و اصولی می گیرد، انتظار سیاستی به مراتب قابل پیش بینی‌تر می رود. احتمالاً حتی در رویارویی در عرصه فناوری‌های پیشرفته نیز آتش بس برقرار شود و در مجموع ممکن است دستور کار تعامل با سایر کشورها به طور کلی گسترش پیدا کند.
https://www.kommersant.ru/doc/4432768
