لجاجت رئیس‌جمهور آمریکا حتی به قیمت خشم متحدّان
آنچه به قلم «وینر دیوید» در نشریه«بلومبرگ» چاپ«آمریکا» می‌خوانید:
دولت آمریکا با پی‌گیری تمدید تحریمهای جنگ افزاری سازمان ملل علیه ایران که در سال جاری پایان می‌یابد، تنش‌ها با متحدانش را افزایش می‌دهد.
این اقدام تهدید از بین رفتن بقایای برجام را به دنبال دارد. به‌رغم پافشاری مقامات آمریکایی از جمله پمپئو و برایان هوک مبنی بر این که واشنگتن به عنوان یکی از طرف‌های برجام حق فعال کردن ساز و کار ماشه را دارد، بسیاری از کشورها از جمله متحدان آمریکا با این تفسیر مخالف هستند.
برخی دیپلمات‌های اروپایی به شرط فاش نشدن نامشان به بلومبرگ گفتند که آمریکا این فرصت (فعال کردن ساز و کار ماشه) را زمانی از دست داد که رئیس‌جمهورش تصمیم گرفت به “مشارکت آمریکا” در برجام پایان دهد. تمدید تحریم جنگ افزاری آسان نخواهد بود. روسیه بارها اعلام کرده که با این کار مخالف است و چین هم به نظر نمی‌رسد که با پیشنهاد آمریکا همراهی کند. هر دو کشور در شورای امنیت حق وتو دارند.
متحدان و مخالفان باور دارند که مقامات آمریکا خدا و خرما را باهم می‌خواهند:
هم خارج از توافقی باشند که با آن مخالف هستند و هم زمانی که نیاز دارند از برخی مندرجات آن برای تحت فشار قرار دادن متحدانشان برای خروج از آن استفاده کنند. سنجش دولت آمریکا این است که فروپاشی کامل برجام فشارها علیه ایران را افزایش خواهد داد. اما با توجه به این که تحت تحریمهای سختگیرانه آمریکا توانش سایر کشورها برای تجارت با ایران در حال حاضر محدود است به نظر می‌رسد که تاثیر اقتصادی ساز و کار ماشه بیشتر نمادین باشد. اما تاثیر سیاسی مرگ برجام چشمگیر خواهد بود.
مشاجره عمومی پیرامون تمدید تحریم‌ها و ساز و کار ماشه همچنین ناتوانی شورای امنیت-که قرار است قوی‌ترین نهاد سازمان ملل باشد- برای رسیدن به توافق درباره تقریبا هر مساله مناقشه‌آمیزی را بیش از پیش نمایان می‌کند. این شورا اکنون هفته‌هاست که در تصویب قطعنامه‌ای پیرامون همه‌گیری کروناویروس ناتوان مانده و دشمنی بین چین و آمریکا بر سر خاستگاه ویروس، پیشرفت در این زمینه را با مانع روبرو کرده است.
مقامات برلین، پاریس و لندن می‌گویند از نگرانی‌های واشنگتن درباره انقضای ممنوعیت تسلیحاتی به خوبی آگاه هستند اما تاکید دارند که نگرانی پیرامون تسلیحات متعارف نباید تلاش‌ها برای حفظ برجام را مختل کند.
نیسان رفعتی، تحلیلگر مسائل ایران در گروه بین‌المللی بحران می‌گوید: «اروپایی‌ها هنوز در پی نجات برجام هستند. اروپایی‌ها عملا درباره مسائل گوناگونی که به ایران مربوط است با آمریکایی‌ها توافق دارند، اما این دو طرف در زمینه حفظ برجام به عنوان پایه‌ای برای گفتگوها اختلاف نظر دارند.»
حتی اگر تحریمهای تسلیحاتی منقضی بشود هم ایران برای خرید جنگ‌افزار با موانع بسیاری روبروست. مثلا، تحریمهای ثانویه آمریکا هر کشوری را وادار خواهد کرد که پیش از فروش تسلیحات به ایران درباره این اقدام خود بازنگری کند. اتحادیه اروپا نیز ممنوعیت تسلیحاتی خودش را علیه ایران دارد.
با توجه به این که ممنوعیت تسلیحاتی علیه ایران در اکتبر و تنها چند هفته پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منقضی می‌شود، این مساله برای ترامپ یک اولویت سیاسی مهم دارد. مشاوران تندروی دولت ترامپ باور دارند که آمریکا حتی نباید زمانش را برای قطعنامه سازمان ملل هدر بدهد و به جای آن باید یک راست به سراغ گزینه ساز و کار ماشه برود.
ریچارد گلبرگ، مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که در پیشبرد سیاست‌های تحریم علیه ایران به دولت ترامپ کمک کرده، می‌گوید: «اتلاف وقت برای تلاش در راستای تمدید ممنوعیت تسلیحاتی از طریق قطعنامه‌ای که احتمالا محکوم به شکست است، بی‌فایده می‌باشد. حتی اگر بتوانیم موافقت روس‌ها را جلب کنیم، تنها دستاورد می‌تواند تمدید کوتاه‌مدت ممنوعیت تسلیحاتی باشد.»
