حذف چهار صفر از پول ملی؛‌ اقدام از پیش شکست‌خورده

حذف چهار صفر از پول ملی؛‌ اقدام از پیش شکست‌خورده

 

 
عبدالناصر همتی رئیس کل بانک‌مرکزی رسماً خبر حذف 4صفر از پول ملی  را تأیید کرد و گفت: «نقدینگی 1700 هزار میلیاردی 30درصد قدرت خود را به دلیل تورم از دست داده است، به همین دلیل در نظر داریم 4صفر را از پول حذف کنیم، که باید هر چه زودتر این تصمیم گرفته و انجام شود، حذف 4 صفر به این معنا است که به جای 10 هزار تومان گفته شود 10 تومان.»

 

 سال 1386 ایده حذف صفر از پول ملی با دستور رئیس جمهور وقت، محمود احمدی‌ن‍ژاد در دستور کار قرار گرفت و پیش از این نیز در سال 1372، بانک ‌مرکزی  مطالعاتی گسترده را در این زمینه آغاز کرد، ولی در هر دو مقطع این کار نیمه‌تمام ماند.

 

 
حذف صفر از پول ملی کشورها نخستین بار پس از پایان جنگ‌‌جهانی‌دوم و تورم تازنده آلمان‌ تجربه شد که چاپ مارک جدید را به‌ دنبال داشت. 
پس از آن به ‌ویژه از دهه 60 و 70 میلادی به این‌سو این عمل بارها و بارها در کشورهای مختلف که اکثراً کشورهایی بودند که پول ملی‌شان در اثر منازعات مختلف بی ارزش شده بود صورت گرفت که معمولا تأثیرگذاری مثبتی هم نداشت.
 

 کشورهایی که اقتصادشان از تورم بالا رنج برده و ارزش پول ملی آن‌ها در سراشیبی سقوط قرار گرفته بود، برای ساده‌تر شدن مبادلات اقتصادی و بازرگانی و همچنین کاهش هزینه چاپ اسکناس، اقدام به حذف صفر یا صفرهایی از اسکناس‌ها کردند.

 

 استدلال همتی مبنی بر افزایش «قدرت خرید» از طریق این اقدام درست نیست. «قدرت خرید»، امری متفاوت از «قدرت پول ملی» است و از آنجایی که هم درآمد و هم قیمت، هر دو با واحد پول مشترک صورت می‌گیرد، این اقدام هیچ تأثیری بر قدرت خرید مردم نخواهد داشت.

 

 در ونزوئلا هم همین اقدام صورت گرفت که هیچ فایده‌ای نداشت و آمریکا با ادامه حملات ارزی علیه آن‌ها باز هم با برهم زدن نسبت پول ونزوئلا با دلار، تورم و نارضایتی را به اقتصاد این کشور تزریق کرد.

 

ونزوئلا در چند سال گذشته چندین بار چندصفر را از پول خود حذف کرد، اما چون حاکی از هیچ استراتژی بنیادینی در اقتصاد این کشور در جنگ‌ارزی نبود، هیچ تأثیری نداشت.

 

 البته بعضی از کشورها در این زمینه طی سال‌های اول اجرای آن موفق بودند که در جنگ‌های ارزی هم عملکرد بهتری داشتند. ترکیه یکی از آن‌ کشورها است که در سال 2005 شش صفر از پول خود را حذف کرد که در آن برهه جواب گرفت اما چندی پیش، بار دیگر در تقابل با آمریکا 30 درصد از ارزش پولش از بین رفت و عملاً آن اقدام خنثی شد.

 

 اما با این اتفاق مشخص شد که یکی از دلایل نقطه ضعف اقتصادها پذیرش بی‌قاعده سیاست‌های ارزی لیبرالی است که باعث می‌شود دولت‌ها را در دوقطبی «اشتغال یا قدرت پول» قرار دهد؛  لذا تا اصلاحاتی اساسی صورت نگیرد و استراتژی بنیادین اقتصادی در جنگ ارزی تبیین نشود، این اقدامات فایده‌ای ندارد.

 

داده‌های بانک‌جهانی و صندوق‌بین‌‌المللی‌پول حاکی از آن است که دست‌کم 50 کشور جهان تاکنون اقدام به حذف صفر از پول ملی خود کرده‌اند که در بسیاری از این کشورها نتایج موفق اقتصادی حاصل نشده و فقط برای اهداف روانی، این کار صورت گرفته است.

 

کانال جنبش مقاومت در جنگ ارزی