اقدامات ایران بعد از لغو تحریم های تسلیحاتی
علی رغم تلاش های بی سابقه، آمریکا در تمدید تحریم های تسلیحاتی علیه ایران ناکام ماند و کشورهای اروپایی نیز حاضر به همراهی با آمریکا در تمدید این تحریم ها نشدند.
تحریم های تسلیحاتی ایران از تاریخ 18 اکتبر به صورت کامل لغو خواهند شد و ایران آزادانه می تواند به خرید و فروش سلاح های مورد نظرش بپردازد.
اما مشکلی که در این بین وجود دارد سخنان اخیر پمپئو وزیر خارجه آمریکاست. او به صراحت اعلام کرده است که هر کشوری بخواهد در دور زدن تحریم های تسلیحاتی با ایران همکاری کند به شدیدترین حالت ممکن تحریم خواهد شد. از این رو می توان گفت که ورود ایران به بازار سلاح بسیار محدود خواهد بود و کشورهای نزدیک به آمریکا به هیچ عنوان ریسک خرید و فروش سلاح به ایران را نخواهند پذیرفت!
ایران در زمینه های نظامی خود پیشرفت های چشمگیری داشته است و پیشرفت های خود را مدیون تکیه بر توان داخلی است. اما کشور همچنان در برخی زمینه ها از جمله در توان هوایی خود با ضعف هایی رو به روست. حالا با برداشته شدن تحریم های تسلیحاتی، ایران می تواند با چندین خرید هوشمندانه و به دور از خریدهای غیرضروری ضعف های خود را بپوشاند و بیش از پیش در جهت تامین امنیت خود قدم بردارد. از طرفی دیگر باید دقت داشته باشیم که امروزه ایران با مشکلات اقتصادی متنوعی دست به گریبان است و قیمت نفت بسیار پایین است و صادرات نفت ایران نیز به کمترین میزان خود رسیده است. از این رو نباید توقع خریدهای گسترده نظامی از سوی ایران را داشته باشیم.
یکی از کشورهایی که ایران بعد از لغو تحریم های تسلیحاتی برای تقویت توان هوایی خود روی آن حساب ویژه ای باز کرده، روسیه است. روسیه نیز سالهاست توسط آمریکا تحریم شده است و به نوعی می توان گفت به تحریم های آمریکا عادت کرده است. از این رو هیچ ترسی از تحریم های آمریکا برای فروش سلاح به ایران ندارد. به احتمال زیاد، بیشترین خرید ایران از روسیه خواهد بود.
مدتی است که رزمایش قفقاز 2020 با حضور نظامی کشورهایی همچون روسیه، پاکستان، بلاروس، ارمنستان و ایران در حال برگزاری است. ایران با دو ناو جنگی در این رزمایش حضور پررنگی داشته است. از آنجایی که تمام کشورهای حاضر در این رزمایش به نوعی با آمریکا و غرب چالش دارند و با توجه به اینکه کشورهای حاضر در این رزمایش از قدرت های نظامی هستند، در واقع می توان گفت این رزمایش فراتر از یک رزمایش عادی برای ایران بوده است و به نوعی مقدمه ای برای مجهز شدن ایران از نظر نظامی بعد از لغو تحریم های تسلیحاتی است و ایران به دنبال محکم کردن رابطه خود با کشورهای حاضر در این رزمایش در جهت خرید تسلیحات مورد نیازش است!
ایران از مدت ها قبل و طی نشست هایی که با روسیه داشته است، بارها از گسترش روابط نظامی با این کشور در صورت لغو تحریم های تسلیحاتی سخن به میان آورده است و مقامات روسی نیز بارها علاقه خود را اعلام کرده اند. حالا گفته می شود در رزمایش قفقاز 2020 ایران و روسیه توافقات نظامی مهمی را انجام داده اند. خبرها حاکی از آن است که ایران بعد از لغو تحریم ها، چند صد جنگنده فوق پیشرفته از روسیه خریداری خواهد کرد تا نیروی هوایی خود را بیش از پیش تقویت کند. همچنین صحبت از خرید سوخو 30 و سوخو 35 از روسیه به میان می آید. لازم به ذکر است این دو جنگنده بارها در سوریه به کمک نیروهای مقاومت آمده اند و مواضع داعش را بمباران کرده اند. از این رو این دو جنگنده آزمون خود را در خاک سوریه پس داده اند و خریدهای بسیار خوبی برای ایران به شمار می آیند!
از طرفی مقامات روسیه که مشتاق همکاری با ایران هستند اعلام کرده اند که حاضرند بخشی از خط تولید سوخو30 را در ایران راه اندازی کنند. این موضوع می تواند برای ایران بسیار مفید باشد و در واقع پای دانش ساخت جنگنده های پیشرفته را به ایران باز می کند و در آینده ای نزدیک ایران را در این زمینه نیز خودکفا خواهد کرد.
روابط ایران و ونزوئلا امروز در بهترین حالت خود قرار دارد. ایران چند بار برخلاف هشدارهای آمریکا به ونزوئلا بنزین و مواد غذایی صادر کرده است. چندی پیش رئیس جمهور ونزوئلا صراحتا اعلام کرد که علاقه مند به خرید موشک های بالستیک ایران است. حال با لغو تحریم های تسلیحاتی در 18 اکتبر باید منتظر صادرات موشک از سوی ایران به این کشور باشیم. اقدامی که احتمالا باعث خشم شدید آمریکایی ها خواهد شد.
از طرفی لغو تحریم های تسلیحاتی به ایران فرصت می دهد تا ابعاد نظامی قرارداد 25 ساله چین را افزایش دهد و علاوه بر خرید تسلیحات فوق پیشرفته چینی برای جبران ضعف های خود، یک پیمان نظامی محکم با چین امضا کند.
لغو تحریم های تسلیحاتی به ایران این فرصت را می دهد که آزادانه تر از هم پیمانان خود در محور مقاومت حمایت کند و علاوه بر حضور مستشاری در این کشورها با سلاح های پیشرفته خود نیز به پیروزی های احتمالی کمک شایانی کند. از جمله ایران می تواند با ارسال آزادانه سلاح و موشک به یمن در جهت حمایت از مردم این کشور برآید و معادلات ائتلاف عربستان و امارات در این کشور را خنثی کند. علت اصلی ناراحتی کشورهای حاشیه خلیج فارس از عدم تمدید تحریم های تسلیحاتی نیز همین است.
چندی پیش پمپئو اعلام کرده بود که ایالات متحده نگران است که ایران با لغو تحریم های تسلیحاتی به بزرگترین صادرکننده سلاح تبدیل شود و از این راه ثروت زیادی را به دست بیاورد. فارغ از دستاوردهای استراتژیک لغو تحریم های تسلیحاتی، باید اشاره داشته باشیم که فروش سلاح از سوی ایران به کشورهای دیگر می تواند ارزآوری خوبی برای ایران داشته باشد و به نوعی اقتصاد ایران را دگرگون کند. این مسئله دور از ذهن نیست. زیرا سلاح های ایران به دلیل بومی بودن و ارزش دلار، از قیمت بسیار مناسبی برخوردارند و پس از حمله به عین الاسد به نوعی نگاه های جهانی را به خود معطوف کرده اند و این می تواند نکات مثبتی در تسریع فروش سلاح از سوی ایران باشد.
فردین ساریخانی
