یکی از چالش های امروز کشور موضوع fatf است.
تاقبل از فرصت دوماه مجلس، بحث و درگیری پیرامون این مسئله شدت یافت و
هیاهوی رسانه ای فراوانی بپاشد ولی بنظرمیرسد نمایندگان مجلس متوجه این مهم
شدند که قبل از هر جدل، بررسی کارشناسی موضوع در اولویت قرا دارد و برای
اینکار به فرصتی بیش از ٢٠دقیقه نیازاست.
دو ویژگی که سبب میشود قبل از آنکه موضوعی در اتاق های تخصصی بررسی شود، وارد فضای گفت و گو های بی فایده شود:
1- عدم
اطلاعات یا سطحی بودن اطلاعات درمیان دوگروه موافق و مخالف است و یک طرف
یا هردوطرف، استدلال قانع کننده ای برای یک دیگر ندارند و چه بسا حرفی به
غیراز تنش و درگیری نخواهدماند.
2- عدم درک تصمیم گیرندگان نسبت به سطح تاثیر گذاری اتفاقات و رویدادهای روز در کشور است.
متاسفانه موضوعاتی که در سطح فروملی قراردارند، درحد موضوعات حیاتی کشور
بالا میروند و رویدادهایی که تاثیراتشان در سطح ملی و فرا ملی ثابت شده
است، زمان کوتاهی از نمایندگان و مسئولین کشور را برای بررسی بیشتر میگیرند
و یا اگر بخواهند کارگروهی هم دررابطه با موضوعی خاص تشکیل دهند، تجربه
برجام نشان داد بعد از اعلام نتیجه کارگروه، اندک توجهی به آن کارگروه
نخواهند داشت!
موافقانfatf، استدلال میکنند تازمانی که شفافیت مالی وجود نداشته باشد،
ریسک سرمایه گذاری در کشور بالا رفته و شرکت ها و کشورهای مختلف در ایران
سرمایه گذاری نخواهندکرد البته غالب کسانی که این ادعا را دارند هنگام
تصویب برجام و باوجود اینکه ایران همچنان در لیست سیاهfatf قرارداشت و هنوز
جنجال و خبری درمورد عضویت ایران در این سازمان مطرح نبود با برجام بدون
fatf، قول ورود سرمایه به کشور را داده بودند!
جای تعجب است که امروز بجای پاسخگویی درباره چرایی عدم سرمایه گذاری
خارجی درایران، همچنان برای مردم شروط جدید تعریف کرده و حال مدعی شده اند
دلیل عدم ورود سرمایه بخاطر عدم عضویت ایران و پذیرش قوانین fatf است!!
سخنانی که دولتمردان و حامیان آنها بعد از تصویب برجام در رسانه های
مختلف بیان داشتند، حول محور این مسئله بوده است که شرکت های مختلف در صف
همکاری با ایران ایستاده و رونق اقتصادی در چندقدمی کشور قراردارد؛ اما
بعدازچندسال امروز حامیان دولت سعی دارند برجام بدونfatf را بی فایده جلوه
دهند!! و بی توجه به وعده های قبلی خود، به تناقض گویی روی بیاورند!
لذا این استدلال که صرفاً با عضویت در fatf، سرمایه گذاری خارجی تضمین
می شود و یا دلیل عدم سرمایه گذاری های خارجی در عدم عضویت ایران در این
سازمان است، نه تنها با سخنان گذشته آنها که از برجام بعنوان شاه کلید رونق
اقتصادی کشور یادمیکردند درتضاد است، بلکه این استدلال درواقع اعتراف
حامیان برجام به ناکارآمدی برجام در اقتصاد کشور تلقی است.
طبق اعترافات حامیان برجام میشود دو نتیجه گرفت:
1- آنکه برجام همیشه وابسته و محتاج است، یک روز محتاج به کدخدا، روز دیگر محتاج به مذاکرات موشکی و روز دیگر محتاج بهfatf!
2- اینکه
بعد از بدعهدی اروپا و امریکا در برجام، همچنان از دیدگاه برخی تصمیم
گیرندگان راه حل برون رفت از وضعیت اقتصادی فعلی، باز نگاه به بیرون از
مرزهاست!
و اگر دیروز نگاه به دستانبرجام بود، امروز نگاه به دستانfatf است.
همچنین کارشناسان امر که استدلال داشتند در برجام راه های نفوذ
وجوددارد؛ حال درموردfatf هم واقعیاتی را مطرح میکنند که باعث میشود نسبت
به کارکرد ادعایی این سازمان دقیق تر بشویم،
مثلا
کشوری مانند عربستان، که درسطح منطقه ای ذره ای از کمک به تروریست ها
کوتاهی نکرد و همچنین درسطح داخلی بی بند و باری ویژه ای را در سیستم
اقتصادی خود داراست، نه تنها در لیست سیاه این سازمان قرار ندارد! بلکه عضو
ناظر سازمانfatf است!!
همین سازمانfatf که قوانین ویژه ای برای مبارزه با پول کثیف بخصوص
مبارزه با تروریسم تصویب کرده، درمقابل بی انضباطی عربستان نه تنها سکوت،
بلکه همکاری هم میکند.
به وضوح مشخص است که fatf صرفا یک سازمان فنی و غیرسیاسی نیست، بلکه به شدت تحت تاثیر سیاست های آمریکا و متحدان اوست.
یکی دیگر از اهداف بیان شدهfatf، موضوع شفافیت مالیست، قطعا شفافیت مالی
یکی از معیارهای درست و صحیح اقتصاد پویا است ولی باید از نخبگان،
نمایندگان مجلس و فعالان عرصه اقتصادی پرسید که
ایا این شفافیت مالی فقط با عضویت در این سازمان حاصل میشود؟!
بلاشک این سازمان برای رسیدن به هدف ادعایی خود درباره شفافیت مالی نیاز
به اطلاعات فراوانی راجع به اقتصاد کشورهای عضو دارد و fatf عملا یک بانک
اطلاعاتی از وضعیت اقتصادی کشورهای عضو است.
برای دوستداران واقعی ایران هم نکته قابل تأمل اینجاست:
دیوید کوهن معمار تحریمهای ایران درمورد موفقیت تحریم ها میگوید: “موفقیت تحریمهای آمریکا بستگی عمیق به شفافیت بانکی دارد.”
مهدی دیانی
کارشناس ارشد روابط بین الملل