ایران برخلاف عربستان با راهبردی کم هزینه نفوذش را در خاورمیانه افزایش داد.
یک هفتهنامه آمریکایی، حمایتهای دولت فعلی آمریکا از دولت عربستان سعودی را «چک سفیدامضای ترامپ برای عربستان سعودی» توصیف کرده و هشدار داده این حمایت بیقید و شرط میتواند تبعات مختلفی برای ریاض هم در صحنه داخلی و هم در عرصه خارجی و منطقهای به دنبال داشته باشد.
«نیو ریپابلیک» مینویسد:
«عربستان سعودی برای سالهای متمادی عملکردی پایینتر از حد انتظار در منطقه داشت و با تمام ثروت هنگفتش مشغول تقلا برای شکل دادن به رویدادهای سیاسی در فراسوی کشورهای همجوار در منطقه خلیج [فارس] بود.
ایران در مقابل با بهرهگیری از شکافهایی در نظم تحت رهبری آمریکا در خاورمیانه، راهبردی کمهزینه و پرحاصل را برای بالا بردن نفوذ خود پیش برد.
اما اکنون که محمد بن سلمان با دستگیریهای گسترده مشغول تلاش برای تحکیم قدرت در داخل کشورش است، عربستان سعودی در اقدامی که میتواند با تبعاتی در سراسر خاورمیانه و فراسوی آن همراه باشد مواضع برونمرزی خود را هم تغییر داده است. آمریکا هم ظاهراً در حال اعطای چک سفید امضا به عربستان است.»
ترامپ، چند روز پیش در توئیتر از اقدام محمد بن سلمان در دستگیری گسترده دهها نفر از اعضای خاندان پادشاهی، مقامهای نظامی، وزیران، تاجران ارشد حمایت کرد.
«نیو ریپابلیک» در این باره مینویسد:
«حمایت ترامپ از اقدامات عربستان که اندکی بعد از سفر جیرد کوشنر، داماد ترامپ به این کشور پادشاهی در سال جاری صورت گرفت، حاصل الگوهای دردسر آفرینی است که در هر دو کشور به وجود آمدهاند.
درباره ترامپ، این اقدام نمونه دیگری از ضمانتهایی است که او بدون مطالبه مسئولیتهای بیشتر و با نادیده گرفتن هزینههای استراتژیک سرکوبگریهای مستبدانه و حتی تجلیل مستقیم از آنها به متحدان آمریکا اعطا میکند.
در سوی عربستان، به نظر میرسد که دولت احتمالاً بار دیگر بدون دوراندیشی، قصد اقدام دارد. خطری که وجود دارد این است که اقدامات ستیزهجویانه عربستان در داخل میتواند این کشور را بیثبات کند، ضمن آنکه سیاست خارجی زورمحورترش میتواند ریاض و شریکانش را وارد درگیریهایی با نتایج نامعلوم در سراسر خاورمیانه کند.»
هفتهنامه آمریکایی در ادامه نوشته برای ناظران بینالمللی ارائه تحلیلی معتبر درباره اتفاقاتی که در داخل عربستان میافتند، کار سادهای نیست.
«هنوز چندان روشن نیست کدام طرحها یا تهدیدهای عظیم، ملک سلمان، پسرش و متحدانش را به سمت اقدامی تا این حد جسورانه علیه شاهزادگان سوق داد. موضوعی که روشن است این است که سران عربستان سعودی حتی در شرایطی که ریاض درگیر زلزله سیاسی در داخل است از تنشزایی در منطقه اجتناب نمیکنند.»