آلودگی اخیر شهر تهران، ما را بر آن داشت که با نگاهی به وضعیت برخی شهرهای مشابه جهان، وضعیت آن‌ها را از عینکی خاص بررسی نماییم. در این زمینه شهرهای چین از جمله پکن، پایتخت این کشور، به عنوان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان، رویکرد جدیدی را برای حل معضل آلودگی در نظر گرفته است و آن هم راه حلی است به اسم شفافیت!
| حوزه شفافیت | دولت محلی | Local Government | Scope |
| موضوع | ارایه تجارب | Experience | Subject |
| جغرافیا | چین | China | Geography |
| نوع مطلب | متنی | Text | Type |
| زبان | فارسی | Farsi | Language |
| منتشر کننده | شفافیت برای ایران | Transparency4iran.ir | Publisher |
برای مشاهده متن کامل به ادامه مطلب مراجعه نمایید...
چین آلوده ...
پکن به عنوان یکی از آلوده ترین شهرهای جهان، در سال‌های اخیر وارد فاز جدیدی از آلودگی و ذرات معلق در هوا شده است. شهردار جدید پکن پس از شروع به کار کردن در سال 2013، وضعیت آلودگی در پکن را بسیار نگران کننده ارزیابی کرد و پس از آن در سال بعد اعلام کرد که وضعیت آلودگی هوا در پکن وارد یک بحران بین مرگ و زندگی شده است. برنامه‌های شهری برای کاهش آلودگی ذرات معلق بنابر اعلام وانگ، شهردار پکن، با هدف کاهش ذرات معلق در هوا( به میزان 5 درصد در سال) با شکست مواجه شده و با وجود تشدید و افزایش حجم بودجه‌ها، ذرات معلق در هوا تنها 4 درصد کاهش پیدا کرده است. البته این آمار که توسط شهردار اعلام شده است تنها مربوط به ذرات کوچک معلق در هوا بوده و این در حالی است که ذرات بزرگ معلق در هوا 7 درصد افزایش هم داشته است.
شکست‌های اخیر دولت چین و شهرداری بسیاری از شهرهای بزرگ چین علی‌الخصوص شهرداری پکن در کاهش آلودگی و هم چنین پنهان‌کاری برخی از مسئولان دولتی و سازمان هواشناسی در اعلام دقیق میزان برخی از آلاینده‌ها باعث ایجاد مطالبات مردمی در جهت اعلام دقیق میزان دقیق آلاینده‌ها و هم چنین صنایع و کارخانه‌های متخلف شده است.
دولت چین در سال‌های اخیر در برخی حوزه با پنهان کاری از جمله اعلام دلایلی چون وجود مه غلیظ و رطوبت بالا و هم چنین در برخی از موارد ارایه گزارش‌های نادقیق باعث ایجاد برخی اعتراضات شده بود. به همین دلیل دولت چین با تغییر رویکرد در سال‌های اخیر و با ایجاد سایت‌هایی در این زمینه سعی در ایجاد شفافیت برای بهبود مشکل آلودگی هوا نموده است. در این زمینه سایت‌هایی نیز ایجاد شده است که به صورت دوره‌ای، متخلفین و هم‌چنین میزان دقیق آلاینده‌ها را در ایستگاه‌های متعدد شهری و بر اساس شاخص‌های مختلف از جمله ذرات معلق کوچک در هوا، ذرات بزرگ، اوزون، رطوبت، گوگرد، کربن و... به صورت دقیق در هریک از ساعات شبانه‌روز و هم چنین به صورت پیش‌بینی در ساعات آتی ارایه می‌شود.(در زمینه دستکاری داده های هواشناسی می توانید به این لینک مراجعه کنید)
سایت (www.chinaairdaily.com ) نمونه ای از سایت های خودجوش در زمینه اتتشار و گردآوری برخی اطلاعات در مورد میزان آلودگی و مقایسه شهرهای چین و آمریکا است. تصویر زیر، تصویری متشکل از 30 تصویر از 30 روز گذشته منتهی به 31 دسامبر 2015 است که همه این تصاویر از یک نمای خاص و در یک ساعت خاص از شهر گرفته شده است.
(مقایسه تصاویر و هم چنین نگاه سریع به این 30 تصویر به راحتی و در عرض چند ثانیه یک دید کلی از وضعیت هوای شهر را در اختیار ما قرار می دهد)
در صورتی که فشارهای رسانه‌ها و برخی از مردم مبنی بر انتشار آمار دقیق آلاینده‌ها و میزان آلودگی کارخانه‌ها نبود احتمالا دولت چین دست به انتشار اطلاعات بیش از 70 شهر را به صورت آنلاین نمی‌زد. با افزایش تقاضاهای مردمی و برخی از اعتراضات نمادین و هم چنین ورود رسانه‌های داخلی و بین‌المللی به این امر، به نوعی دولت این کشور تحت یک فشار عمومی قرار گرفت و مجبور به انتشار آمار به صورت لحظه‌ای گردید. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد وجود یک خواست عمومی است که در بسیاری از مواقع با رسانه‌های چینی همراه شد و توانست دولت را ملزم به انتشار آمار نماید و متعاقباً رفتار دولت چین نیز به مرور دچار تغییراتی از چند سال گذشته به دلیل این خواست عمومی شده است.
اگرچه اقدامات چین در زمینه شفافیت هنوز در گام‌های ابتدایی مسیر خود است و به این لحاظ کشور چین جزو کشورهای با شفافیت پایین به شمار می‌رود اما به نظر این تغییر رویه می‌تواند گامی رو به جلو برای وضعیت بحرانی آلودگی این کشور باشد. هر چند بدیهی است که مساله آلودگی هوای چین با توجه به وضعیت اقتصادی خاص و وابستگی شدید به تولیدات و صنایع بزرگ -که غالباً آلاینده هم هستند- تنها با شفافیت حل نمی‌شود، اما مسلماً برای مدیریت چالش مهمی چون آلودگی هوا اولین گام باید ارایه شفاف میزان آلودگی و هم چنین تعیین میزان تاثیر عوامل آلاینده‌ای چون کارخانه‌ها، کارگاه‌ها، صنایع مختلف، ماشین‌ها و سایر عوامل است.
(تصویر بالا نمونه ای از پیش بینی وضعیت آلودگی هوا در کشور چین می باشد.در اصل سازمان هواشناسی چین علاوه بر اعلام نکاتی چون درجه هوا و احتمال بارش باران و برف، نقشه میزان آلودگی و شدت آن را برای چند روز آتی هم منتشر می کند. لینک سایت هواشناسی کشور چین)
مقایسه با وضعیت موجود در کشورمان
در کشور ما نیز اطلاعات میزان آلایندگی در وبسایت شرکت کنترل کیفیت هوا ارایه می‌شود (لینک) و به نسبت اطلاعات و گزارشات خوبی ارایه می‌گردد. اگر چه نحوه ارایه اطلاعات و هم‌چنین ارایه داده‌هایی چون میزان آلودگی در تمام ساعات شبانه‌روز (و نه صرفا در دو ساعت 11 و 8 صبح) و پیش‌بینی میزان آلودگی ساعات آینده، دارای ضعف می‌باشد. این در حالی است که این داده‌ها در سایت‌های مشابه خارجی بعضاً برای شهر تهران وجود دارد ولی در سایت کنترل کیفیت هوا ارایه نشده است. امید است کشور ما نیز با حرکت به سمت انتشار گزارشات دوره‌ای و منظم از ضرایب آلایندگی هریک از کارخانه‌ها و صنایع، میزان آلودگی هر یک از مدل‌های مختلف اتومبیل و اطلاعاتی از این دست، بتواند گام‌های بهتری را در زمینه شفافیت آلودگی و حل این معضل مهم بردارد. به عنوان مثال اخذ مالیات و عوارض بیشتر از کارخانه‌ها و صنایع آلاینده و هم‌چنین ماشین‌های با تولید آلودگی بیشتر به عنوان یک راهکار پذیرفته شده جهانی -بر مبنای این آمار که ذکر شد- خود یکی از راهکارهای مناسب در زمینه کاهش بیشتر آلودگی شهرهای کشور می‌باشد.
(نمایش گرافیکی منابع آلودگی و کارخانه های با تاثیر بالا در آلودگی کشور چین که همانطور که در تصویر مشخص است با کلیک بر روی هر یک از این کارخانه ها، گزارشات کاملی از میزان انتشار هر یک از این کارخانه ها به صورت سالیانه و با ذکر کامل جزییات از جرایم یا تخلفات آمده است.برای دسترسی به لینک نقشه منابع آلودگی در چین اینجا را کلیک کنید)
مجیدی
